Hoofdplanstructuur Parijsch-Zuid

Culemborg

Opdrachtgever(s)

  • CV Parijsch

Oppervlakte

  • 70 ha

Jaar van ontwerp

  • 2017 - 2019

Jaar van uitvoering

  • 2019 - heden

Werkzaamheden MTD

  • visie hoofdplanstructuur, voorontwerp openbare ruimte, voorontwerp brug en lichtmast Laan naar Parijsch, structuurontwerp Centraal Park

Werkveld(en)

  • openbare ruimte
  • stedenbouw
  • infrastructuur
  • bouwkundige elementen

Parijsch-Zuid is een nieuw woongebied aan de westrand van Culemborg, waar circa 1000 woningen worden ontwikkeld. Het woongebied is opgebouwd uit een aantal buurtjes met ieder een eigen sfeer en identiteit; van historiserend tot modern. Aangrijpingspunten voor het ontwerp van het groen / blauwe raamwerk zijn gezocht in context van het woongebied; in het rivierenlandschap met open weides, poldersloten met rietkragen en inundatiegebieden van de Hollandse Waterlinie. Deze karakteristieke beeldkwaliteit van weide, water en rietkragen is doorgetrokken in het plan en bepaalt het uiteindelijke ‘beeld’ van het woongebied.

In 2017 verwierf MTD landschapsarchitecten van de CV Parijsch (gemeente Culemborg en Mourik Groot-Ammers BV) de opdracht voor het opstellen van een inrichtingsplan voor de openbare ruimte van Parijsch-Zuid. De centrale ambitie was een natuurinclusief woongebied te ontwikkelen, waarbij een robuust groen / blauw raamwerk de samenhang bepaalt tussen de verschillende deelgebieden.
De nieuwe woningbouwontwikkeling verbindt het stedelijk gebied van Culemborg op een nieuwe manier met het aangrenzende landschap. Langzaam verkeerroutes en de beleving van natuur en cultuurhistorie (Nieuwe Hollandse Waterlinie) vormen in deze bepalende gegevenheden. De natuurlijke oevers met een betekenis als ecologische verbindingszones, de extensief beheerde bermen en robuuste bomenlanenzijn de belangrijkste structuurelementen. Zij bepalen het landschappelijk karakter van Parijsch; uitzichtpunten, bruggen, archeologie en boomgaarden voegen hier binnen de stedenbouwkundige hoofdopzet een belevings- of ‘avonturencomponent’ aan toe, die Parijsch tot een bijzonder aantrekkelijk en natuurinclusief woongebied maken.

In de visie voor de hoofdplanstructuur Parijsch-zuid is steeds vanuit het ‘eindbeeld’ en de grotere context gedacht. Dit begint bij de betekenis en relatie die deze woonwijk kan en moet aangaan met het aansluitende, bijzondere landschap ten zuid-westen van Culemborg. Deze laatste woningbouwontwikkeling aan de westzijde van Culemborg zal een verbindende schakel moeten vormen tussen het stedelijk gebied van Culemborg en het aangrenzende landschap, op het gebied van recreatieve routes, beleving van natuur en cultuurhistorie (nieuwe Hollandse waterlinie) en het naar binnen halen van groen en water (‘groen van landschap tot vensterbank’).

De beoogde en gewenste ontwikkeling van een duurzame en gezonde groenstructuur staat voorop, waaronder met name de ontwikkeling van natuurlijke, aantrekkelijke oevers met hoge ecologische waarden en de goed beheerbare natuurlijke bermen en groenvoorzieningen. De hoofdplanstructuur, de hoofdontsluitingen met bijbehorende bermen, taluds, oevers, bomen en beplantingen en inrichting hebben om een iets andere benadering gevraagd dan het ontwerpproces voor het centrale park. Hier lag een meer vrije ontwerpopgave, waar de participatie met bewoners en jongeren mogelijkheid gaf iets te bieden dat tot de verbeelding spreekt en tegelijk duurzaam en aantoonbaar gewenst is.
De parkgedeelten zijn als onderdeel van deze Hoofdplanstructuur de kernen van hoogwaardig recreatief gebruik van de wijk. Stevige bomenrijen ondersteunen de hoofdplanstructuur. Natuurrijke watergangen geven vorm aan het landschappelijk karakter van Parijsch, uitzichtpunten, bruggen, archeologie, een buurtboomgaard en natuurlijke corridors vormen binnen die hoofplanstructuur een ‘avonturenstructuur’ die de wijk tot een bijzonder aantrekkelijke woonlocatie maakt.