Ruimtelijke ontwikkelingsvisie drielandenpunt

Vaals

Opdrachtgever(s)

  • Staatsbosbeheer
  • provincie Limburg
  • gemeente Vaals
  • stadsgewest Aken
  • gemeente Plombières

Oppervlakte

  • 700 ha

Jaar van ontwerp

  • 2013 - 2014

Werkzaamheden MTD

  • ruimtelijke ontwikkelingsvisie, inrichtingsplan

Werkveld(en)

  • visie
  • competities / prijsvragen
geschiedsvervalsing hersteld

Het Drielandenpunt van Duitsland, België en Nederland is een populaire toeristische attractie. Echter de magie van de plek, wordt in de huidige situatie overschaduwd door een veelheid aan commerciële uitingen, borden, een wir-war aan paden en een wat gedateerde inrichting en bebouwing.
De gemeente Vaals, Staatsbosbeheer en de provincie Limburg hebben de gezamenlijke ambitie om van het Drielandenpunt weer een attractie van internationale allure te maken. In dit licht kreeg MTD landschapsarchitecten in 2013 de opdracht tot het opstellen van een grensoverschrijdende visie voor de Vaalserberg, waarbinnen de kernwaarden van natuur, cultuur, hoogte in samenhang worden ontwikkeld. Hierbij is gewerkt aan een gezamenlijk en breed gedragen visie, waarbij tevens het stadsgewest Aken en de gemeente Plombières participeren, door een samengaan van ontwerpend onderzoek en een uitgebreid cultuur-historisch onderzoek, waarbij de unieke kwaliteiten van het gebied worden verkend. De ‘genius loci’, biedt hierbij onpartijdige en interessante aanknopingspunten voor ontwerp.
 
De ontwikkelingsvisie voor het Drielandenpunt zet hierbij in eerste instantie in op het helen van de continuïteit van de geschiedenis van het gebied. Oude ansichtkaarten brachten het bureau op het spoor van de tientallen grenspalen, die op de berg staan en in de loop van de tijd verschoven blijken te zijn, op het spoor van het Vierlandenpunt, een grafheuvel uit de prehistorie en het Hoogste Punt van Nederland. Het cultuurhistorisch onderzoek leidde tot de conclusie dat het ‘hoogste’ punt van Nederland en verscheidene grenspalen niet meer op hun oorspronkelijke plek liggen.
De ontwikkelingsvisie grijpt de kans om deze geschiedvervalsing recht te zetten en tegelijk een kwaliteitsslag te geven aan het Drielandenpunt; grenspalen worden weer op de werkelijke landsgrenzen gezet en het ‘Hoogste Punt van Nederland op het Europees vasteland’ wordt weer op de juiste plek gemarkeerd. De context van beiden wordt bovendien versterkt  door het verjongen van het aanwezige bos.
Om bossfeer en aanwezige trekpleisters met elkaar te verbinden, wordt een hoofdsysteem van vier wandelpaden geintroduceerd. Drie paden, die  letterlijk over de landsgrenzen lopen; dwars over de hoogtelijnen heen. Hiermee wordt een belevingslaag aan het gebied toegevoegd. Met het ene been in het ene en het andere been in het andere land, komt men langs de paden in contact met allerlei  informatie over de  ontwikkelingsgeschiedenis van het gebied. Geen schreeuwerige borden, maar bescheiden en associatieve beelden. 
Hiernaast wordt een pad geïntroduceerd dat de hoogtelijnen volgt; het natuurpad volgt exact de + 300 meter NAP lijn. Met een wandeling van een uur krijgen bezoekers hiermee ook een stuk natuur- en landschapsbeleving mee.
Een nieuwe infrastructuur rond het Drielandenpunt zorgt er vervolgens voor dat het Drielandenpunt vanuit alle drie de landen bereikbaar wordt.