Hessenberg

Nijmegen

Opdrachtgever(s)

  • Heijmans Vastgoed BV

Oppervlakte

  • 0.8 ha

Jaar van ontwerp

  • 2005 - 2008

Jaar van uitvoering

  • 2008 - 2011

Uitvoeringssom

  • € 1.600.000

Werkzaamheden MTD

  • stedebouwkundig ontwerp, inrichtingsplan openbare ruimte; begeleiding uitvoeringsvoorbereiding

Extra informatie

  • In samenwerking met
    AWG architecten; BIQ architecten; Marinus Boezem beeldend kunstenaar

Werkveld(en)

  • openbare ruimte
  • stedenbouw
compact woongebied tussen hezelstraat en kronenburgpark

Op het voormalige van Gelderlanderterrein is in de binnenstad van Nijmegen een uniek nieuw woongebied gerealiseerd; het binnenstedelijke weefsel is geheeld en er zijn circa 190 nieuwe woningen gerealiseerd.
Vanaf 1991 is door verschillende partijen gewerkt aan de ontwikkeling van een stedenbouwkundig plan; dit werd in eerste instantie in 2001, vanwege de grote weerstand waarop het stuitte, door de Raad van State naar de prullenbak verwezen. In 2004 werd door de gemeente Nijmegen een doorstart gemaakt met het project, waarbij met nadruk de ambitie werd uitgesproken cultuurhistorische patronen en elementen te behouden en versterken. MTD landschapsarchitecten kreeg hierbij in eerste instantie opdracht om, binnen een interdisciplinair team, een stedenbouwkundige schets te ontwikkelen. Na dit voortraject kregen AWG architecten en MTD landschapsarchitecten van Heijmans projectontwikkeling de opdracht voor het opstellen van een stedenbouwkundige plan en inrichtingsplan openbare ruimte.

het ontwerp
Het stedenbouwkundige plan voor de Hessenberg is te beschrijven als een fijnkorrelig patroon van compacte woonblokken, straten, stegen, binnenhoven en pleinen; dit patroon is direct gerelateerd aan het historisch hier aanwezige stratenpatroon en verwijst naar de vroegere identiteit van het gebied als immuniteit.
Het in het plangebied aanwezige hoogteverschil van zo’n 4.0 meter wordt gedramatiseerd en vormgegeven in 3 afzonderlijke maaivelden; het laagste peil aan de Hessenberg, een tussenpeil en het peil van de historische bebouwing van het Weeshuis. De bouwmassa speelt een spel met deze maaivelden, waarbij tevens twee parkeergarages worden ingepast. Langs de Hessenberg ontstaat hierbij een plint voor openbare functies als galeries, schoonheidssalon en horeca. Het monumentale Weeshuis wordt in het stedenbouwkundige plan opgevat als kristallisatiepunt van nieuwe bouwmassa; het gebouw wordt uitgebreid met nieuwe vleugels en een hogere woontoren.
De openbare ruimte is sober vormgegeven, waarbij het aanwezige hoogteverschil in de oost-west richting overbrugd wordt middels hellingbanen en van noord naar zuid middels trappartijen. De openbare ruimte rond het Weeshuis krijgt een kloosterachtige sfeer met een natuurstenen verharding en semi-openbare, ommuurde tuinen. Voor het Weeshuis ligt aan de Hessenberg het entreeplein en hart van het woongebied met een brede natuurstenen trap naar het monumentale gebouw. Het plein vormt een brandpunt van activiteiten binnen het gebied en een natuurlijk theater en ontmoetingsplek.
Op het hoogste maaiveld ligt een tweede plein met een meer verstild karakter. Hier krijgt een kunstwerk van Marinus Boezem een plek; ‘schaduw van licht’ dat tevens een betekenis heeft als zitobject.