Wilhelminaplein

's-Hertogenbosch

Opdrachtgever(s)

  • gemeente 's-Hertogenbosch

Oppervlakte

  • 1 ha

Jaar van ontwerp

  • 2017 - heden

Jaar van uitvoering

  • 2021 - heden

Werkveld(en)

  • openbare ruimte
  • pleinen

Het Wilhelminaplein, het voormalige vestingfront met de archeologische restanten van de Pieckepoort in de ondergrond, vormt in cultuurhistorische zin een belangrijke plek in de stad; één van de drie hoekpunten van de historische vesting en vanouds dé toegangspoort naar de stad vanuit het zuiden. De gemeente ’s-Hertogenbosch heeft de ambitie om van deze historische plek weer een prettige verblijfsruimte te maken, met als inspiratiebron de Pieckepoort. Het gaat hierbij om een combinatie van restaureren, reconstrueren en het toevoegen van eigentijdse elementen en functies.
Het streefplan Wilhelminaplein dat MTD landschapsarchitecten en Hans van Heeswijk architecten samen met het Planteam Erfgoedprojecten van de gemeente ’s-Hertogenbosch in 2017 hebben ontwikkeld, vormt een eventueel eindbeeld. Inzet is om hier, als onderdeel van de vestingwerken van ‘s-Hertogenbosch een nieuw vestingpark te realiseren. Omdat het beschikbare budget onvoldoende is voor de realisatie van het gehele plan wordt het plan gefaseerd gerealiseerd. Elke fase richt zich op een deelgebied. Hierbij worden een aantal elementen in hun defini¬tieve vorm gerealiseerd en een aantal elementen in een tijdelijke vorm, veelal met hergebruik van op het plein aanwezige materialen. De eerste fase van het Wilhelminapark, aangelegd vanaf eind 2020, Met de verlegging van de fiets- en wandelroute door het hart van het gebied is de stadsentree vanuit Vught, via de Pieckepoort, hersteld. Om het gevoel van binnen / buiten bij de oorspronkelijke vesting herkenbaar te maken is de positie van de aar¬den wallen en de locatie van de Pieckepoort benadrukt, met een lage keermuur op zithoogte aan de stadszijde. De voormalige wal is (tijdelijk) herkenbaar gemaakt door een lichte glooiing tegen deze keermuur. De contouren van de Pieckepoort zijn (tijdelijk) herkenbaar gemaakt middels beukenhagen. Het verdwenen wachtershuisje of octrooihuisje net binnen de poort was lang een karakteristiek bouw¬werk. Er wordt naar verwezen door de aanleg van een natuurstenen podium van 0.40 meter hoogte met het grondplan van het huisje. Het vormt een plek waar kleinschalige culturele evenementen kunnen plaats¬vinden. Hier geven plaquettes inzicht in de ontwikkeling van het gebied gedurende de laatste anderhalve eeuw. Aan de oostzijde van de Pieckepoort, is in deze fase een halfverhard bomenplein aangelegd als ‘herinnering’ aan het Galgenveld. Voor de poort is hiermee een plein ontstaan, met een belangrijke zichtlijn op de Vughterstraat. Met de plannen voor het Wilhelminapark is ingezet op het laden van deze stadsentree en verblijfsplek met betekenis voor de stad anno nu. Dit doet recht aan de prominente betekenis van de voormalige Piec¬kepoort. Het Galgenveld vormt een lommerrijke ontmoetingsplek, in halfverharding omzoomd door natuursteen, Hiermee is een verblijfsgebied ontstaan voorzien van een natuurstenen bank die ruimte biedt aan bewoners en bezoekers. Een plek om te jeu-de-boulen. Op het aangrenzende pleintje kunnen kleine activiteiten, zoals boekenmarkten worden gehouden.
Met nadruk is het groene karakter van het Wilhelminapark versterkt. Dit is gebeurt door de aanplant van hagen en een aantal bomen, die een bijdrage leveren aan het tegengaan van hittestress. Hiermee kan de omgevingstemperatuur enkele graden naar beneden worden gebracht. De boomkeuze en positie ervan is afgestemd op het behoud van het uitzicht vanuit de appartementsgebouwen, die aan het huidige veld liggen.