In 2015 verwierf MTD landschapsarchitecten de opdracht voor het opstellen van een inrichtingsplan openbare ruimte voor het centrum van Cuijk. In aansluiting hierop heeft het bureau ook de technische uitwerking van de eerste fase van de herinrichting voor haar rekening genomen.
In september 2017 werd een start gemaakt met de realisatie van de plannen met de herinrichting van de Grotestraat. Omdat Cuijk één van de vroegste Romeinse steden in Nederland is, werden de civieltechnische werkzaamheden uitgevoerd onder archeologische begeleiding. Cuijk had in de Romeinse tijd vanuit haar strategische ligging aan de Maas een belangrijke militaire betekenis en vormde een belangrijk knooppunt van wegen.
Al snel werd duidelijk dat de archeologische vondsten in de Grotestraat een grotere impact zouden hebben op het werk dan vooraf bedacht. In oktober 2017 werden sporen gevonden van een Romeins badhuis. Enkele tientallen meters verder werd een bodemprofiel blootgelegd van circa 25 meter breed en circa 2,5 meter diep. In dit profiel is een Romeinse weg zichtbaar met een totaal pakket van ongeveer 1,5 meter. Voorts zijn er spitsgrachten in het zicht gebracht, die in vroegere tijden de toegang tot het Romeinse legerkamp (castellum) markeerden.
Begin dit jaar is haaks op de Romeinse weg het profiel van een dwarsweg ontdekt, wellicht een aanwijzing voor een vroeg stratenpatroon. Evenwijdig aan deze zijweg is een tufstenen muur blootgelegd. De restanten van deze waarschijnlijk Romeinse muur uit de 1e eeuw zijn bijzonder omdat het toegepaste vulkanisch tufsteen destijds uit Duitsland geïmporteerd moet zijn.
Naast deze ‘speciale’ vondsten zijn er in het archeologische onderzoek ook talrijke vondsten en bodemmonsters, zoals scherven aardewerk gevonden, met een waarde van ruim 2 ton. Het betreft luxe aardewerk afkomstig uit onder andere Zuid-Frankrijk en Italië. Hieruit kan worden opgemaakt dat Cuijk in het verleden een plaats van betekenis is geweest.
Een aantal voor Cuijk belangrijke evenementen, zoals onder ander de Vierdaagsefeesten, de vakantieperiode en de kermis, maken dat de archeologische opgravingen tijdelijk stil liggen. In september zullen deze weer worden opgestart.
Er werden in Cuijk niet alleen vondsten gedaan uit de Romeinse periode. Tijdens de sanering van een koperverontreiniging, die achteraf Romeins bleek te zijn, werden in het bovenliggende 16e eeuws wegdek tal van versierde metaalvondsten gedaan.
Maar er was ook sprake van oudere vondsten. Direct onder de Romeinse laag kwamen twee donkere vlekken in de bodem in beeld. Dit bleken twee neolitische vlakgraven te zijn, van naar schatting circa 8.000 jaar oud.
Cuijk blijkt als vestigingsplaats aan de Maas nog ouder dan eerder gedacht werd.
De belangrijkste vondsten zijn en-bloc geborgen en driedimensionaal gedocumenteerd. Hiermee zijn ze beschikbaar om op een later tijdstip te reconstrueren of tentoon te stellen.
De gemeente onderzoekt hoe ze deze recente en oudere archeologische vondsten uit het rijke Romeinse verleden in de toekomst met het publiek kan delen.
Iedereen is erg benieuwd wat de Cuijkse ondergrond nog meer prijs zal geven!
