Donderdag 29 oktober 2015 presenteerde Niké van Keulen / MTD landschapsarchitecten de resultaten van het ontwerpend onderzoek Foodscapes aan de Academie van Bouwkunst te Amsterdam.
Het afgelopen jaar werkte drie ontwerpbureaus, LA4Sale, Van Paridon & de Groot en MTD, in opdracht van de Academie van Bouwkunst te Amsterdam aan verschillende scenario’s, zoals deze binnen het lectoraat Foodscapes van de studierichting Landschapsarchitectuur door ruraal socioloog Han Wiskerke, werden uitgezet. Het ontwerpend onderzoek richtte zich op de ruimtelijke aspecten van een duurzame en gezonde toekomstige voedselproductie binnen de stad Amsterdam.
Bij de referaten was Tijs van den Boomen, journalist en publicist op het gebied van de openbare ruimte, uitgenodigd als co-referent. Hij reflecteerde op de presentaties en ging in gesprek met de referenten en de zaal. Het was een levendige discussie, waarbij ondermeer de vraag werd gesteld in hoeverre de drie scenario’s ook nog een samenhang hebben of zouden kunnen krijgen. Hiernaast constateerde Tijs van den Boomen dat er een waarde lag opgesloten in het feit dat binnen de ontwerpstudies naast virtuele beelden, ook nieuwe teelten en programma’s, nieuwe combinaties met natuur en waterberging en nieuwe ondernemers en andere vormen van eigenaarschap ontwikkeld waren.
De drie scenario’s waren respectievelijk:
- LA4Sale multifunctionele landbouw nabij de stad;
- Van Paridon & de Groot verantwoorde industriële landbouw;
- MTD landschapsarchitecten stadslandbouw.
Waar eerdere studies en ontwerpend onderzoek naar stadslandbouw en andere vormen van duurzame en gezonde voedselproductie zich met name hebben gefocused op het waarom en hoe (zoals Foodprint, Farming the City en Stadslandbouwdoos), richtte het ontwerpend onderzoek binnen Foodscapes zich met name op de ruimtelijke kwaliteit van duurzame, regionale voedselsystemen.
De drie scenario’s zijn economisch reëel, duurzaam en dragen bij aan een gevarieerd voedselaanbod in de regio.
Binnen MTD landschapsarchitecten werkten Minke Mulder, ook auteur van 'Young innovators; urban agriculture construction box', Chloé Charreton en Niké van Keulen aan het scenario stadslandbouw. Met de definitie van stadsklandbouw als een belangrijke basis, heft het team vooral ingezet op de integratie en het zichtbaar maken van urban agriculture in de stad. Binnen het scenario is door het bureau een samenhangende structuur ontwikkeld van plekken waar voedsel geproduceerd zou kunnen worden, duurzame transportlijnen en de plekken waar voedsel verkocht danwel verwerkt zou kunnen worden. Vervolgens is verkend wat de curculaire productiesystemen zouden kunnen zijn, die in het stedelijke weefsel geimplementeerd zouden kunnen worden; wat zijn geschikte teelten; wat is het benodigd areaal, small, medium of large; wat is de geschikte plek voor deze teelten, in de openbare ruimte, op het daklandschap, danwel in leegstaande gebouwen of nieuwe kassen; wat is de potentiële productie of oogst.
Eén en ander is verder uitgewerkt en geconcretiseerd voor het stadsdeel Spaarndammerbuurt / Zeeheldenbuurt / Westelijk Havengebied. Hierbij is in eerste instantie een samenhangende hoofdstructuur ontwikkeld en daarbinnen zijn voor de diverse buurten circulaire productiesystemen geïntroduceerd, die de ruimtelijke identiteit en sociaal-maatschappelijke relaties van de betreffende woonbuurt versterken. Uiteindelijk is berekend wat de productie binnen dit stadsdeel zou kunnen zijn.
De ruimtelijke en kwantitatieve conclusies uit het ontwerp voor het stadsdeel Spaarndammerbuurt / Zeeheldenbuurt / Westelijk Havengebied zijn uiteindelijk geëxtrapoleerd naar het gehele bebouwde gebied van Amsterdam, waarbij een prachtig en duurzaam foodscape ontstaat !
