Opening Zuiderzeezicht

17 september 2015

Vrijdagmiddag 4 september is langs de N331, ter hoogte van het Tolhuis, Zuiderzeezicht geopend. Gedeputeerde Bert Boerman en Wethouder Arie Speksnijder verrichtten de feestelijke opening van het uitzichtpunt en rustplek voor wandelaars en fietsers.
Het uitzichtpunt is gerealiseerd in de voormalige Zuiderzeedijk en bestaat in hoofdzaak uit een trap, die leidt naar de kruin van de zeedijk. Boven op de dijk ontvouwt zich de dramatiek van het weidse zicht op de buitenlanden, het rietgat, de voormalige Zuiderzee, het Vogeleiland en de Noordoostpolder. Vervolgens is hier een rustplek, die vorm heeft gekregen als een schijnbaar ‘omgevouwen’ natuurstenen platen. In de vloer van de rustplek zijn twee in de natuursteen gegraveerde historische prenten opgenomen, die het verhaal vertellen van de roerige ontstaansgeschiedenis van het gebied en de strijd met de zee; een zeegezicht uit 1729 met de dan nog ruige Zuiderzee en een zeegezicht uit 1932 van Johan Hendrik van Mastenbroek met een beeld van het sluiten van de (polder)dijk.
In de trap is een gedicht uitgehouwen van Heleen Bosma, Dichteres van Overijssel 2013 / 2014, dat zich bij het beklimmen van de trap laat lezen:
KIJK – BIJ ELKE TREDE DAALT HET LAND EN STIJGT HET LICHT.

MTD landschapsarchitecten kreeg in 2013 van de provincie Overijssel opdracht voor het ontwikkelen van een ontwerp voor de rustplek langs de N331. Aanleiding was de herinrichting van de N331 tussen Zwartsluis en Vollenhove tot een gebiedsontsluitingsweg (80 km/u). Bij deze herinrichting is het landbouwverkeer van de hoofdrijbaan en het fietspad van de kruin van de dijk verplaatst naar de parallelweg onderlangs de dijk. Het wijdse uitzicht over de Barsbekerbinnenpolder, het Zwarte Meer, de buitenlanden en het Vogeleiland, dat in de oude situatie een belangrijke kwaliteit vormde van de route, is hiermee veel minder beleefbaar.
Inzet van de provincie was om langs het nieuwe fietspad een rustplek te realiseren, waar deze kwaliteit weer ontstaat; een rustplek waar de beleving van het gebied als voormalig oevergebied en dijk van de Zuiderzee, als belangrijk vogelweidegebied en als vestigingsplaats van schippers, vissers en handelslieden centraal staat.
Het project ontstond in nauwe samenspraak met de gemeenten Steenwijkerland en Zwartewaterland, het Waterschap Reest en Wieden en Natuurmonumenten.
Als locatie voor de rustplek, die intussen Zuiderzeezicht is gedoopt, is gekozen voor een plek nabij het Tolhuis. Hier is, in een buitenbocht van de voormalige Zuiderzeedijk, het water van de buitenlanden en het Zwartemeer nabij en optimaal beleefbaar en is er zicht op het Vogeleiland en de Noordoostpolder.
De rustplek is herkenbaar vanaf de N331 en de langzaam verkeerroute langs de N331 als een smalle natuurstenen trap in het dijktalud. De smalle trap in het dijktalud heeft een iconische betekenis. Boven op de dijk is vorm gegeven aan de eigenlijke rustplek. Deze wordt zichtbaar in de tekst ‘Zuiderzeezicht’, welke is uitgehouwen in het natuursteen. Bij het beklimmen van de trap kondigt de herinnering aan het zicht op de voormalige Zuiderzee zich aan in de tekst op de treden; van beneden naar boven in de natuurstenen treden uitgehouwen.
Zittend op de bank van de rustplek tonen zich twee in de natuursteen gegraveerde historische prenten; zij vertellen van de roerige ontstaansgeschiedenis van het gebied en de strijd met de zee. Hiermee wordt de nabijheid van het water versterkt, maar ook de heftige geschiedenis van het gebied in relatie tot de zee voelbaar.
De materialisering en detaillering van Zuiderzeezicht is tijdloos, stoer en puur en refereert aan de scheepvaart en andere ingenieurskunstwerken langs de kust.
MTD tekende voor het ontwerp, de begeleiding van het communicatieproces, de uitvoeringsvoorbereiding en de directievoering en esthetisch toezicht bij de uitvoering.
En het staat al vast; Overijssel heeft er een bijzondere plek bij…!!!!