Bij een ontwerpopgave in een historische context, gaat het om het onderzoek naar de ontwikkelingsgeschiedenis van een plek en de zoektocht naar de meest stabiele structuur- en verhaallijnen daarin oftewel de zoektocht naar de ‘genius loci’ van een plek. Dit vormt vervolgens de basis voor het toevoegen van een nieuwe eigentijdse laag en het helen van de ontwikkelingsgeschiedenis zo je wilt. Met andere woorden de ruimtelijke omgeving wordt bestudeerd op haar meest essentiële kenmerken, om te komen tot de intelligente ‘zet’, die deze kenmerken kan versterken en nieuwe kwaliteiten kan toevoegen ten behoeve van de toekomst.
De centrale ambitie is binnen een historische context is enerzijds de aanwezige cultuurhistorische kwaliteiten en structuren te versterken en beter beleefbaar te maken en ze vervolgens te verbinden met een nieuw eigentijds programma en betekenis. Het streven is gericht op een uitgebalanceerd evenwicht tussen behoud en vernieuwing.
De zoektocht naar het specifieke karakter oftewel de ‘genius loci’ van een plek
Design in de zin van ‘een breuk met de geschiedenis’ past niet in een dergelijke benadering. Inzet is om de historische gelaagdheid en de continuïteit van de ontwikkelingsgeschiedenis van een plek te helen. Ontwerp in een historische context sluit een hedendaagse vormgeving en de toepassing van eigentijdse technieken en materialen niet uit. Nieuw te introduceren landschapsarchitectonische en architectonische structuren en elementen zouden in eerste instantie referenties moeten zoeken in de identiteit van een plek. Niet historiserend, maar tijdloos en schatplichtig aan het verleden.
Zo is de stadsgracht in de stadswalzone van ‘s-Hertogenbosch teruggebracht, maar met daaronder een 3laagse parkeergarage, die plaats biedt aan zo’n 1100 auto’s en een representatieve entree biedt aan de historische binnenstad. Zo zijn, op een ander detailniveau, de hekken, waaraan eens de koeien werden gebonden op de Koemarkt van Purmerend, behouden en gerestaureerd en zijn de namen van de koehandelaren vervangen door de namen van de aanwezige cafés en begrenzen de hekken nu de terrassen.
Projecten waarbij ‘ontwerpen in een historische context’ centraal staat, doen recht aan de ontwikkelingsgeschiedenis en de cultuurhistorische kwaliteiten en structuren van een plek en op basis daarvan worden nieuwe gebruiksmogelijkheden en nieuwe betekenissen toegevoegd. Hiermee ontstaan plekgebonden, tijdloze en ook duurzame projecten; het levert ontwerpen die ‘tijdbestendig’ zijn.
